Paragrafta Anlatım Biçimleri Test Çöz

Dogmatizmin en çok tehlikeli olduğu alan, düşünce alanıdır. Düşünce nerede ve ne zaman dogmatik olduysa orada kavramıyla çelişmiş demektir. Nedir dogmacılık? Düşüncenin belli kalıplaşmış, dondurulmuş değişmez ve değiştirilmez formüllerle boş bir kasnak gibi işletilmesidir. Ne var ki düşünce denemez artık buna. Çünkü düşüncenin yapısı ilerlemek, derinleşmek, araştırmak, ilişki kurmakla belirlenir. Dogmatizm ise bütün bu sorunları kökünden halleder. Her şeyi hazır verir, komprime fikirler yutturur. Göze iki boyutlu ve menzili sınırlayan bir gözlük takarak bilgi ve fikir standartları saptar. Dogmatizmin tutsağı olmuş bir düşünce için ne yaratıcılık ne doğru değerlendirme mümkündür. Hatta bir filozofun söylediği gibi “Doğru bir saptama bile yapılamaz dogmatik düşünceyle.”
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Kitap fuarlarının ve çok şükür ki okuyanın da eskiye göre epeyce çoğaldığı günümüzde bir kitaptan ne anlamalıyız? İki kapak arasına girmiş sayfaların hangilerine kitap denilmelidir? Bir kitap insana ne vermelidir? Kitap adıyla piyasada sebil edilen matbaa hamulesi kâğıt ciltlerinde gerçek bir kitabın özelliklerinden ne kadarı mevcuttur? İhtiva ettiği konu itibariyle ne tür kitaplar lüzumlu, hangileri eğlencelik hatta gereksizdir? Sorular, sorular... Ve özet bir cevap: Kitap, vaktiyle medeniyet tarihimizi etkileyen yığınla anlam taşıyan bir kültürel nesne. Tıpkı Cemil Meriç’in “Her toplum bir kitaba dayanır, senin kitabın hangisi?” demesi gibi...
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

1850 yılından itibaren ortalama 1ºC olan küresel ısınmadaki artış, 2030’dan itibaren 1,5 derecenin üzerine çıkma eğiliminde. Bu artış önlenemezse Dünya’yı görülmemiş doğal felaketler bekliyor. Bu nedenle, küresel ısınmanın BM Raporu’na göre 1,5ºC ile sınırlandırılması gerekiyor. BM yetkilileri 1,5 derece hedefini tutturmanın bilimsel açıdan mümkün göründüğünü ancak bunun için ülkelerin küresel ısınma ile mücadelede şimdiye kadar üstlendiklerinden çok daha fazlasını yapmaları gerektiğini belirtiyor. Örneğin, 2050 yılına kadar küresel düzeyde arz edilen elektrik enerjisinin yüzde 70 ile 85 arasında yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edilmesi bu önlemlerden sadece biri.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Nüfus memurlarından Safa Bey, maaşını aldığı gün sıkıntıdan patlayacaktı. Sıkıntı yalnızca yüzündeymiş de suyla yıkayınca geçecekmiş gibi gitti yüzünü yıkadı. Aynada kendisiyle yüz yüze geldi bir an. Alnındaki kimliksiz sıkıntıda, ağzındaki titrek endişede gezindi gözleri. Sonra, ışıyan, çiçeklenen eski yüzünü görebilmek için geçmişe doğru sürdü belleğini. Şu andaki kadar sıkıntılı birçok Safa Bey’le karşılaştı geçmişin koridorlarında. Hepsi de gözlerinde koyu bir sessizlikle öylece bakıyorlardı aynanın içinden. Oturdu masasına. Gözlerine çok kanatlı bir hüzün gelip yuvalanmıştı. Elini eteğini çekti işinden. Masasının çekmecelerini kapattı. Bakışlarını nüfus dairesinin daracık odasından toplayıp kendi içine aldı.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmamıştır?

Pencereye yaklaşıp yorgun gözlerle baktı muhtar. Köy, güneşin altında yaralı, beyaz bir hayvan gibi yatıyordu. Soluk alıp verişi durmak üzereydi sanki; ev ev, sokak sokak ürperiyordu. Derken, kağnı gıcırtıları geldi bir yerlerden; duttaki serçe sürüsü hışırtıyla havalandı, ikiye bölündü sonra; yarısı kim bilir kimin avlusuna yağmur hızıyla inerken ötekiler yukarıya, Cıngıl Nuri’nin evine doğru uçtu.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmamıştır?

Sorun, birçok insanın yaşamları boyunca bakmasına rağmen tam olarak görememesidir. Ya da kılı kırk yaran ünlü İngiliz detektifi Sherlock Holmes’un, ortağı Dr. Watson’a dediği gibi: “Görüyorsun ama gözlemlemiyorsun.” Ne yazık ki insanların büyük bir çoğunluğu çevrelerine ancak asgari düzeyde ilgi göstermektedir. Bu insanlar dünyalarındaki ince ayrıntılara karşı çoğu kez duyarsız durumdadır. Söz gelimi, karşılarındaki kişinin düşünce ve niyetlerini açık edebilecek bir el ya da kol hareketi gibi, etraflarını sarmış olan zengin detayların farkında değildirler. Aslına bakılacak olursa çeşitli bilimsel çalışmalar insanların yaşadıkları dünyayı gözlemleme konusunda çok zayıf olduklarını ortaya koymaktadır. Yapılan bir deneyde, goril kostümü giymiş bir adam bir grup öğrencinin önünden geçtiğinde öğrencilerin yarısı bu adamı fark edememiştir!
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır?

Dostoyevski şöyle der: “Her insan herkes karşısında her şeyden sorumludur.” Bu söz, gün geçtikçe doğruluk kazanıyor. Ulus topluluğu insan topluluğuna biraz daha katıldıkça, her birey, ulus topluluğuyla biraz daha kaynaştıkça, her birimiz gittikçe daha geniş ölçüde sorumlu oluyoruz. Nazi rejimine karşı koymamış her Almanı bu rejimden sorumlu saymadık mı? İster bizde ister başka memlekette olsun ırksal ya da ekonomik bir baskı oldu mu bunu açığa vurmayanların her birini sorumlu tutmuyor muyuz? Ülkeler arasında gidip gelme ve haberleşmenin son derecede kolaylaştığı çağımızda, dünyanın herhangi bir yerinde bir haksızlık işlendiğinde bu haksızlığın sorumluluğunu taşımıyorsak utanmalıyız kendimizden.
Bu parçanın anlatımında yararlanılan yollar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

İnsanlar yüzyıllardır “gençlik iksirini” bulmak için uğraşıyor. Son dönemlerde araştırmalar Japonya’nın Okinawa Adası üzerinde yoğunlaştı. Zira bu adanın sakinleri dünyada en uzun ve sağlıklı ömür sürenlerin başında geliyor. Adadaki her 100 bin kişinin 68’i, 100 yaşını aşkın. Bu oran ABD’dekinin üç katı. Okinawalıların 100 yaşına ulaşma şansı, Japonya’nın diğer bölgelerinde yaşayanlara kıyasla da yüzde 40 daha fazla. Yüzde 40 daha fazla olduğu için de araştırmacılar yıllardır bu ada sakinlerinin uzun ve sağlıklı ömür sürmesinin sırlarını hem onların genlerinde hem de yaşam tarzında arıyor. Son dönemlerde dikkat çeken bir faktör de Okinawalıların beslenmesinde karbonhidrat - protein oranının yüksekliği oldu. En önemli karbonhidrat kaynağı ise tatlı patates.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Cesare Pavese, “Bir öykünün ilk satırı yazıldı mı bütünü tasarlanmıştır.” der. Gerçekten de olaylar dizisini düğümlemek, öyküye hava basmak için geriye sabırlı olmaktan başka iş kalmaz. Öyküyü bir uçaksavar rampası gibi belli bir düzeye fırlatacak olan bu ilk cümledir.
Bu parçada yararlanılan düşünceyi geliştirme yolları aşağıdakilerin hangisidir?

“Salsa” Güney ve Orta Amerika ile Karayipler’in otantik ritimlerinin harmanlandığı bir müziktir. 1930’larda Küba’da başladığı düşüncesi ağır bassa da Portorikolular ve Kübalar arasında, salsanın kendilerine ait olduğuna dair derin tartışmalar yaşanmaktadır. Şimdilerde cazla iç içe geçerek etkisi tüm dünyaya yayılmıştır. Farklı enstrümanlar karışarak salsa denen melez ama karakteristik bir ritim oluşturmuştur. Kendisine özgü bir müzik olan salsa, farklı kültür evrelerinin besleyici etkileriyle gelişmiştir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
I. Tanımlamaya başvurulmuştur.
II. Örneklemeye yer verilmiştir.
III. Karşılaştırma yapılmıştır.
IV. Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur.
yargılarından hangileri doğrudur?